Feestdagen vieren. Vreselijk vond ik het de eerste jaren na het verlies van Boris. En heel eerlijk, nog steeds vind ik het gemis heel lastig op bijzondere dagen zoals Moeder- en vaderdag, Kerst of Pasen. Verjaardagen en trouwdagen. Genieten lukt vaak wel aardig, maar dat incomplete gevoel is op dat soort dagen wat feller aanwezig.
En het zijn er ook zo veel deze bijzondere dagen, waardoor het soms keihard is wanneer je iemand moet missen. Zo overleden mijn beide schoonouders vlak voor Kerst, het is heel wreed als je dan daarna met zijn ‘allen’ zonder diegene aan het kerstdiner zit. Mijn oom is recent overleden, wat al verdrietig genoeg is voor zijn vrouw en (klein)kinderen, maar vlak daarna werd het eerst moederdag, toen kwam al zijn verjaardag, en dan moet vaderdag nog komen! Zoveel momenten waarop het gat van het gemis zo mogelijk nog zichtbaarder is. Het leven kan dan zo gemeen zijn.
Incompleet
Maar hoe kan het dat juist op deze dagen dit gat zo groot voelt? Dat is niet zo gek, want iedereen komt bij elkaar, met het hele gezin, compleet. En dat is precies wat jij niet meer bent. Compleet. Nooit meer volledig samen, voor altijd incompleet omdat er een belangrijk iemand mist.
Vreemd genoeg ben ik niet eens altijd extra verdrietig op deze dagen. Het gat voelt extra groot, maar ik kan me er omdat ik het aan zie komen wat beter wapenen tegen de tranen. Je weet dat de dag komt, kunt je er op voorbereiden door iets te regelen misschien om de persoon die je mist erbij te betrekken. De schok van het verdiet is dan minder groot. Deze overkomt me bijvoorbeeld vaker onder de douche, bij de Hema of de supermarkt. Gewoon zomaar ineens, onverwacht kan verdriet je volledig overvallen waardoor het keihard binnen komt.
Hoe gedenk je iemand op een bijzondere dag?
Het kan heel fijn zijn om op bijzondere dagen degene die je mist erbij te betrekken, door op een symbolische manier hem/haar/hen gestalte te geven. Dit kan op talloze manieren, en het is vooral belangrijk dat je dit volledig volgens jouw eigen manier doet (of dat van je gezin). Zo heb ik na tien jaar persoonlijk al van alles gedaan om onze sterrenzoon te betrekken bij speciale momenten, en degene die het best bij mij en bij ons passen zijn blijven hangen. Ik zal een aantal voorbeelden noemen van hoe je een dergelijke herdenking, herinnering of symbolisering zou kunnen doen.
Een kaarsje branden temidden van het samen zijn is heel mooi. Een lichtje voor de donkere plek, en een teken dat de liefde er nog altijd is.
Een foto neerzetten op een bijzondere plek, dan is diegene er wat letterlijk bij
Een vaasje bloemen op tafel zetten met bloemen die je aan hem/haar/hen doet denken.
Samen op een moment van de dag of tijdens het feestje even naar het graf toe gaan als dat er is, of naar een plek in de natuur die van waarde is voor jou/jullie
Samen een moment nemen om over degene die wordt gemist te praten, en herinneringen te delen
Kleine symbolen plaatsen in de feest versiering, zoals sterren, maantjes, wolken en lieve teksten
Draag een sieraad of steen bij je, zodat hij/zij/ze dichtbij je voelt
Maak samen iets van te voren dat je mee kunt nemen of ergens neer kunt zetten. Bijvoorbeeld een kaars, herinneringsdoosje, tekening of boekje.
Grenzen aangeven
Daarnaast is er nog iets heel belangrijk, en eigenlijk zelfs nóg belangrijker, namelijk dat alles goed is hierin. Je mag je eigen weg kiezen, er zijn geen regels voor rouw. Ik zal een aantal dingen delen die ik persoonlijk tegenkwam bij mezelf of anderen, wellicht kan het je een beetje helpen:
Ga of vier niet als het echt niet lukt, niets moet, soms ik het simpelweg te snel
Ga eerder weg als het teveel wordt, of stuur mensen naar huis als het niet meer gaat
Wil je liever juist geen symbool of herinnering? Helemaal goed! Voel je daar niet schuldig over, diegene(n) zitten toch wel in je hart. Je doet het voor jezelf of je gezin.
Voel je niet schuldig als je hebt genoten van het feest of de bijzondere dag. Genieten kan bestaan naast gemis. Zoals licht naast donker, en blijdschap naast verdriet. Ze mogen hand in hand gaan.
Hopelijk heb je wat gehad aan bovenstaande! En vergeet vooral niet, dat alles goed is. Het gaat om je eigen gevoel en tranen.
