‘Je hoeft het niet alleen te doen’. Een veelgehoorde zin wanneer het niet zo goed met je gaat. Bijvoorbeeld wanneer je met verlies te maken hebt, of wanneer er ziekte in het spel in. Maar is dat eigenlijk wel zo? Hoef je het inderdaad niet alleen te doen, of is het juist de enige manier?
In de periode na het verlies van onze baby koos ik er voor veel alleen te zijn. Ik kon andere mensen moeilijk om mij heen verdragen en de enige bij wie ik het gevoel had mezelf te kunnen zijn, was mijn man. Wellicht logisch, gezien hij en ik beiden onze zoon moesten begraven, en voor de rest was er niemand die het écht wist waar wij doorheen moesten. En juist wanneer er anderen dichtbij me waren voelde ik me meer alleen dan ooit. Het verdriet en de pijn waren simpelweg te groot om te kunnen delen.
Natuurlijk was onze omgeving lief voor ons, gaven ze mij de ruimte die ik vroeg, en steunden ze ons waar ze konden met lieve appjes, kaartjes en praktische hulp. Het zal ook best lastig voor ze zijn geweest, want wat doe je wanneer je zoveel verdriet ziet en zelf ook wel beseft dat je niet écht iets kunt betekenen? Vooral wanneer iemand op dat moment zo slecht benaderbaar is zoals ik die eerste weken was.
Terwijl de weken langzaam verder gingen lukte het mij om mijn wereld steeds weer een beetje groter te maken, ook voor mijn omgeving. Mensen konden langskomen, en ik probeerde te praten en te delen waar ik dat kon. Hoe moeilijk het ook was, het was fijn dat ze er waren en om over Boris te praten. Over mijn diepste pijn sprak ik weinig, en eerlijk gezegd is dat nog steeds zo. Maar het feit dat iedereen Boris, ondanks zijn dood, zo in hun leven omarmde was, en is nog steeds, fantastisch. Zijn leven is volledig geaccepteerd, en daarmee ook onze pijn en het gemis van dat hij er niet meer is. Voor mij en mijn man is dit overigens essentieel in vriendschappen en andere sociale contacten. Helaas zijn er ook een aantal contacten weggevallen met mensen die ons de ruimte voor het verdriet niet konden geven, of die er niet simpelweg mee om konden gaan. Iedereen is anders, en dat is allemaal ok, het is alleen soms wel jammer en pijnlijk wanneer je daardoor mensen verliest.
Maar moet je het dan alléén doen? Als ik naar mezelf kijk heb ik langzaam moeten leren dat ik het niet alleen hoef te doen. Dat het fijn is wanneer mensen aan je denken, je verdriet accepteren en je laten weten dat ze er voor je zijn. Het zit hem alleen niet in de grote dingen, maar juist in de kleine dingen. Een arm om je heen, een hartje in de app op het juiste moment, een lief kaartje, een klein kadootje rondom een sterfdag, of zomaar omdat het verdriet er altijd is, ruimte voor stilte, ruimte voor tranen en voor lief zijn voor elkaar. Kleine gebaren die zo groot kunnen voelen wanneer ze uit liefde worden gegeven.
Begrijp me niet verkeerd, ik weet dat je uiteindelijk heel veel vooral zelf moet doen. Je diepste pijn en het grote gemis van het nooit meer compleet zijn, die draag je zelf. Hoe lief mensen ook voor je zijn, wanneer je ’s avonds in bed ligt ben jij de enige die het voelt. En alleen jij weet hoe verscheurd je van binnen bent, en alleen jij kunt stappen zetten in jouw nieuwe wereld. Een wereld waar ineens alles anders is. Maar die stappen hoef je niet alleen te zetten, zet ze samen met vrienden, familie en eventueel professionele hulp. Ik heb het geluk gehad ze allemaal te kunnen ervaren, en het is me mede daardoor gelukt mijn leven verder op te pakken.
